Παρακάτω επισυνάπτεται το αρχείο με τους 648 Έλληνες επιστήμονες που βρίσκονται μεταξύ των κορυφαίων 2% των επιστημόνων ως προς την μεγαλύτερη επιστημονική επιρροή παγκοσμίως στον επιστημονικό κλάδο τους. Η επιλογή έγινε από την λίστα με τους 160.000 επιστήμονες διεθνώς που βρίσκονται στην κορυφή του 2% των επιστημόνων με την μεγαλύτερη επιστημονική επιρροή που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLOSone από τον John Ioannidis και συνεργάτες του. Οι επιστήμονες αυτοί περιγράφουν σ’ αυτό το άρθρο την μεθοδολογία για το πώς δημιούργησαν αρχικά μια ευρύτερη λίστα 8 εκατομμυρίων επιστημόνων οι οποίοι έπρεπε να έχουν τουλάχιστον πέντε άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά που θεωρούνται έγκυρα και περιλαμβάνονται στη λίστα SCOPUS. Στη συνέχεια χώρισαν αυτούς τους 8 εκ. επιστήμονες ανά επιστημονικό κλάδο, τους κατέταξαν με βάση τον αριθμό αναφορών στα άρθρα τους και επέλεξαν τους κορυφαίους 2% από κάθε κλάδο, δηλαδή 160.000 επιστήμονες. Για την ιεράρχηση και επιλογή τους δημιούργησαν ένα σκορ (c score) με βάση έναν αλγόριθμο ο οποίος εκτός από τις αναφορές στα άρθρα των επιστημόνων λαμβάνει υπόψη και πέντε επιπλέον κριτήρια, όπως αριθμό συγγραφέων στο άρθρο, πρώτη, τελευταία ή ενδιάμεση θέση συγγραφέων στο άρθρο κλπ.
Διευκρινίζεται ότι υπάρχουν πολλοί άλλοι Έλληνες επιστήμονες με εξαιρετικό έργο οι οποίοι πιθανά θα βρισκόταν εντός των κορυφαίων 2% παίρνοντας τη θέση κάποιων από τους 648, αν διαφοροποιούνταν έστω και λίγο τα κριτήρια που χρησιμοποίησαν οι Ioannidis και συνεργάτες, για να κατατάξουν τα 8 εκ. επιστημόνων απ’ τους οποίους επέλεξαν τους κορυφαίους 160.000 (το 2% των 8 εκ.) με την μεγαλύτερη επιρροή στον κλάδο τους. Με άλλα λόγια, τα κριτήρια για το ποιος είναι κορυφαίος επιστήμονας δεν είναι απόλυτα, ενώ και οι ποσοτικοί δείκτες δεν αποτυπώνουν απαραίτητα και την ποιότητα του επιστημονικού έργου κάποιου. Τα στοιχεία αυτά καλό είναι να χρησιμοποιούνται για εξαγωγή κάποιων γενικών συμπερασμάτων, για παράδειγμα για συγκρίσεις μεταξύ χωρών, όμως ακόμη και σ’ αυτού τους είδους τις συγκρίσεις χρειάζεται να λαμβάνονται πολλά ακόμη κριτήρια, όπως πόροι για έρευνα, υποδομές, πλούτος χώρας, γενικότερη βιομηχανική και κοινωνική ανάπτυξη, συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων κλπ.
Ένα σημαντικό στοιχείο της λίστας των Ioannidis και συνεργατών είναι ότι από κάθε επιστημονικά προηγμένη χώρα περιλαμβάνει πολλούς επιστήμονες, το οποίο βοηθά σε στατιστικές αναλύσεις και συμπεράσματα με μεγάλη ασφάλεια και μικρό περιθώριο λάθους. Για παράδειγμα, η λίστα περιλαμβάνει εκατοντάδες Έλληνες από ευρύτερο δείγμα χιλιάδων καθηγητών ΑΕΙ της Ελλάδος και οι οποίοι μπορούν συγκριθούν με επιστήμονες ίδιου επιπέδου από το δείγμα 160.000 επιστημόνων όλων των χωρών. Αντίθετα, σε άλλες παρόμοιες λίστες που έχουν κυκλοφορήσει δημοσίως, τα μεγέθη είναι πολύ μικρότερα και εμπεριέχουν μεγάλο περιθώριο στατιστικού σφάλματος. Για παράδειγμα, η λίστα της Clarivate Analytics με 6400 επιστήμονες οι οποίοι έχουν καταταχθεί στους 0,1% των κορυφαίων με τη μεγαλύτερη επιρροή, μεταξύ 9 εκ. επιστημόνων παγκοσμίως, περιλαμβάνει μόνο 11 Έλληνες επιστήμονες. Αυτό το πολύ μικρό δείγμα εμπεριέχει μεγάλο περιθώριο στατιστικού σφάλματος σε επίπεδο χώρας.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο της λίστας των Ioannidis και συνεργατών είναι ότι περιλαμβάνει πολλές δεκάδες επιστημονικά πεδία, πολλά από τα οποία διαφέρουν πολύ μεταξύ τους και τα οποία εμπεριέχουν πολύ διαφορετικό αριθμό επιστημόνων άρα και διαφορετικό αριθμό αναφορών στην έρευνά τους. Αντίθετα στη λίστα της Clarivate Analytics οι επιστήμες ταξινομούνται σε 21 μόνο ευρύτερα πεδία, όμως αυτό ευνοεί να βρεθούν στην κορυφή της κατάταξης όσους είναι σε πεδία που περιλαμβάνουν μεγάλο αριθμό επιστημόνων και αντίθετα αποκλείει από την κορυφή της κατάταξης ερευνητές που βρίσκονται σε επιστημονικά πεδία με μικρότερο αριθμό επιστημόνων.
Στο παρακάτω επισυναπτόμενο αρχείο, όλα τα πεδία-μεταβλητές δημιουργήθηκαν από τους Ioannidis και συνεργάτες, εκτός από τις παρακάτω δύο μεταβλητές που δημιουργήθηκαν από τους Α. Παπαϊωάννου και Γ. Λουλέ του παρόντος εργαστηρίου:
- πανεπιστήμιο όπου ο ερευνητής έκανε το διδακτορικό του
- χώρα όπου ο ερευνητής έκανε το διδακτορικό του
Για τη δημιουργία των παραπάνω μεταβλητών εξετάσθηκαν προσεκτικά τα δημόσια προφίλ και βιογραφικά που βρίσκονται αναρτημένα στο διαδίκτυο των 648 αυτών Ελλήνων επιστημόνων. Απ’ αυτούς δεν έγινε κατορθωτό να βρεθούν στοιχεία για το πού έκαναν το διδακτορικό τους 98 επιστήμονες. Απ’ αυτούς του 98 επιστήμονες, εκτιμάται ότι 45-60 άτομα έχουν βγει σε σύνταξη διότι οι πρώτες τους δημοσιεύσεις ήταν πριν το 1982-1984. Ίσως γι’ αυτό τα βιογραφικά τους δεν είναι πλέον στις ιστοσελίδες των πανεπιστημίων όπου εργαζόταν. Οι υπόλοιποι με δημοσιεύσεις από το 1982-1984 και μετά για τους οποίους δεν βρέθηκαν στοιχεία για το διδακτορικό τους είναι 38-53 άτομα, δηλαδή περίπου το 6% – 8% του συνολικού δείγματος των 648 Ελλήνων κορυφαίων επιστημόνων αυτής της λίστας.
Η λίστα με τους 648 Έλληνες επιστήμονες που βρίσκονται στους κορυφαίους 2% με την μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως στον κλάδο τους:
Το αρχείο αυτό χρησιμοποιήθηκε σε άρθρο στον τύπο όπως:
Παπαϊωάννου, Α. (2020). Στη λίστα με τους κορυφαίους στον κόσμο, 648 Έλληνες πανεπιστημιακοί
Παπαϊωάννου Α. (2020). Οι δαπάνες για έρευνα σε Έλληνες πανεπιστημιακούς πιάνουν τόπο καλύτερα από οποιασδήποτε χώρας! https://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/ereyna-oi-dapanes-gia-ereyna-pros-ellines-panepistimiakoys-pianoyn-topo-kalytera
Αναφορά
Ioannidis, J. P., Boyack, K. W., & Baas, J. (2020). Updated science-wide author databases of standardized citation indicators. PLoS Biology, 18(10), e3000918.